Murat Ünsüz yazdı.
İş verenler özgürlüklerine düşkün, seçici ve otoriteye meydan okuyan görüşleri ile iş dünyasına damga vuran milenyum kuşağına yeni alışmışken çok daha karmaşık bir kuşak olan Z kuşağı ile karşı karşıya geliyor. 2020 yılında yapılan bir araştırma, tüm çalışanların %20’sinin Z Kuşağı’nın bir parçası olduğunu ispatladı.
Peki siz, hepsi birer hiper bağlantılı teknolojik gelişmelere kolayca ayak uyduran ve dünyanın ilk doğuştan dijital nesline hazır mısınız?
Z KUŞAĞI NEDİR?
Z jenerasyonu 1998 ile 2016 arasında doğan bireyleri kapsar ve en yaşlı üyeleri yalnızca 24 yaşındadır.
Bu kuşağın en dikkat çekici özelliği bilginin ve zamanın hızına çok kolay adapte olabilmeleridir. Teknoloji çağında büyümüş olmaları sebebi ile bilgiye aç olan bu kuşağın analitik düşünme yetenekleri dikkat çekici düzeydedir. Ödev yaparken diğer nesiller gibi ansiklopedi sayfalarından hiç özet çıkarmamış bu yeni nesil için bilgiye ilk elden erişim büyük önem taşır. Araştırmalar gösteriyor ki Z kuşağı, takım çalışması yerine daha çok bireysel hareket etmeyi tercih eder ve kendilerini ifade edebilecekleri alanlar oluşturmaya çalışır. Y kuşağının aksine 140 karakterlik metinlerin yerine emojiler ile iletişim kuran bu nesil istekleri konusunda oldukça kararlıdır.
İŞ HAYATINDA Z KUŞAĞI
Şu anda iş hayatında daha çok giriş pozisyonlarında ya da stajyer olarak yer alsalar da bir kısmı iş hayatına girmiş durumda. Yakın geleceğin iş ve ekonomi dünyasına yön verecek olan bu kuşağı anlamak şirketler için büyük önem taşıyor.
Teknoloji sayesinde girişimcilik ve yaratıcılık yönleri oldukça fazla. Öte yandan her şeyin kısa süre içerisinde tüketildiği bir toplumda dünyaya geldiklerini göz önünde bulundurunca bilginin de kısa süre içerisinde eskiyeceğini düşündüklerini analiz edebiliriz. Bu durumun Z kuşağı için devamlı yenilik arayışı içerisinde oldukları anlamına gelmektedir.
Z kuşağının şirketlerden beklentileri;
1. İş ve yaşam dengesinin kurulması
Z kuşağı iş yaşamında keskin çizilmiş kurallardan daha çok esnek bir çalışma şeklinin sunulmasını bekler. Z jenerasyonu belirli saat dilimleri arasında çalışmak yerine, şirketin ihtiyaç duyduğunda çalışma saatleri dışında çalışmayı kabul eder, fakat ihtiyaç duyduğunda çalışmama özgürlüğüne de sahip olmak ister.
2. Mekandan bağımsız çalışma şekli
Z jenerasyonu şirket politikalarında yapılan değişiklere X ve Y kuşağına göre daha kolay adapte olabilmektedir. Z kuşağı zamandan ve mekandan bağımsız çalışma şekliyle daha verimli çalışan gruba dahildir. Pandemi nedeniyle remote çalışma şekline geçen şirketler için Z kuşağı adaptasyonu daha kolaydır.
3. İşini keyifle ve severek yapma isteği
Z kuşağı için iş yaşamı sadece işten ibaret olmamalıdır. Sosyal becerileri ve iletişimleri güçlü olan Z kuşağı işinden keyif almak ve çalışırken motive olmak ister.
4. Sürekli kendini geliştirmeye açık olma
Z grubu tek bir işte ya da departmanda yıllarca çalışmak yerine her zaman yeni fırsatlar arayışındadır. Z jenerasyonuna bakıldığında ortalama 3 yıl içinde yeni bir iş arayışına geçme eğilimi mevcuttur.
Z jenerasyonunun kısa sürede iş değiştirmesi şirketler için dezavantaj gibi görünse de yeniden şekillenen modern iş dünyasında, şirketlerin farklı kişi ve fikirleri iş akışına dahil ederek başarı elde etme oranı daha yüksektir.
5. Yaratıcı iş süreçlerine dahil olma
Z kuşağı yaratıcı ve farklı bakış açılarıyla işe farklı bir boyut kazandırmada başarılıdır. Proje geliştirmede, yeni fikirler üretmede oldukça yetenekli olan Z kuşağı şirketlerin ileriye taşınmasına katkı sağlamaktadır.
6. Liderliklerinin desteklenmesi
Z kuşağı teknolojiyle iç içe olmalarından dolayı yenilikçi iş alanlarında öncü olmaya adaydır. Z kuşağı bu yetisiyle X ve Y kuşağına çoğu zaman yol göstericidir.
Geçmişteki azla yetinmeyi bilen ve otoriteyi sorgusuz sualsiz kabul eden çalışanların yerine bilgili, azla yetinmeyen, her şeyi sorgulayan, beklentileri ve ihtiyaçları bitmeyen ve kendine zaman ayırmayı önemli bulan yeni nesil bir iş gücü ile karşı karşıyayız. Başarısının, çalıştığı saatten çok yaptığı ve ortaya çıkardığı işler ile değerlendirilmesini talep eden Z kuşağı için maddi tatmin kadar manevi tatmin de oldukça önemli. Büyük ve küresel firmalar bu anlayışla harekete geçerek ofis ortamlarını yeniden dizayn etmeye başlıyor. Kısaca Z kuşağı dijital süreçlere son derece hâkim olmalarıyla iş hayatının dinamiklerini değiştirecek gibi görünüyor.
ŞİRKETLERİN Z KUŞAĞINI CİDDİYE ALMALARI GEREKİYOR
Şirketlerin, Z kuşağının iş beklentilerine karşılık vermesi ve uygun şekilde şirket politikaları geliştirmeleri gerekir. Bu noktada en önemli görev insan kaynakları alanına düşmektedir. İnsan kaynakları ekipleri Z kuşağının yükselme ve ilerleme hedefine yanıt vermelidir. Mesleki ve kişisel gelişim eğitimleri, rehberlik, kariyer, sürekli öğrenme hedefiyle Z kuşağını şirket içinde güçlendirmelidir.
YÖNETİCİLERİN Z KUŞAĞI İÇİN ŞİRKET İÇİNDE YAPMASI GEREKENLER
Z kuşağını iş hayatına hazırlamak için gerekli program ve eğitimlerin verilmesi
Z kuşağının işe ve şirkete adaptasyonunun sağlanması
Z kuşağının şirket içindeki potansiyeline göre doğru alanlarda konumlandırılması
Z kuşağının bilgi ve yeteneklerini geliştirilmesine yardımcı olunması
Z jenerasyonunu iyi tanımak için yüz yüze iletişimin güçlendirilmesi
Şirket yöneticilerinin Z jenerasyonu tarafından erişilebilir olması
Yapılan iş ve başarıların takdir edilmesi
Z kuşağına yönelik çalışmalar ile şirket içinde gelişim ve başarı göstermelerinin sağlanması
Z jenerasyonunun şirket çalışanlarıyla sosyalleşmesinin sağlanması
XYZ Kuşağının E-ticarete Bakışı Nasıldır?
Z kuşağı online platformları aktif kullanan bir grubu oluşturur ve online alışveriş oranı en yüksek olan Z kuşağıdır. Z kuşağının online alışveriş talebi pandemiden sonra yüzde 62 oranında artmıştır. Elbette Y kuşağı online alışverişte bu grubu takip etmektedir.
Pandemiden sonra online alışverişe talep eskiye göre X kuşağında da artmış durumdadır. E-ticaret firmalarının önemli hedef kitlelerinden biri olan Z grubu dijitale olan ilgisiyle e-ticaret firmalarının kampanya ve pazarlama faaliyetlerinde önemli bir kitleyi temsil etmektedir.
Geçmişteki azla yetinmeyi bilen ve otoriteyi sorgusuz sualsiz kabul eden çalışanların yerine bilgili, azla yetinmeyen, her şeyi sorgulayan, beklentileri ve ihtiyaçları bitmeyen ve kendine zaman ayırmayı önemli bulan yeni nesil bir iş gücü ile karşı karşıyayız. Başarısının, çalıştığı saatten çok yaptığı ve ortaya çıkardığı işler ile değerlendirilmesini talep eden Z kuşağı için maddi tatmin kadar manevi tatmin de oldukça önemli. Büyük ve küresel firmalar bu anlayışla harekete geçerek ofis ortamlarını yeniden dizayn etmeye başlıyor. Kısaca Z kuşağı dijital süreçlere son derece hâkim olmalarıyla iş hayatının dinamiklerini değiştirecek gibi görünüyor.
